مهدی کاهانی مقدم  

پس از ماه‌ها روند صعودی نرخ ارز و به تبع آن گرانی‌های روزافزون اجناس، کالاها و حتی خدمات، نرخ ارز رو به سقوط گذاشته و آنچنان که از ظواهر امر پیداست این روند نزولی تا چند روز آینده همچنان ادامه خواهد داشت.

در عین حال در این نوشتار قصد پرداختن به ماجرای ارز ندارم و تأثیر نوسان‌های نرخ ارز بر قیمت کالا و خدمات (در مشهد و خراسان) بیشتر مدنظر است. اتفاقی که در هفته‌ها و ماه‌های گذشته به طور مستقیم معیشت خانواده‌ها را هدف گرفت و هر روز بیشتر از روز قبل، از قدرت خرید آنان کاست؛ به حدی که هم اکنون بسیاری از خانواده‌های خراسانی از خرید مایحتاج اولیه زندگیشان نیز عاجزند و گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، میوه، لبنیات و ده‌ها قلم دیگر در سفره و سبد خرید آنان جایی ندارد.

گرانی کالاها و اقلام ضروری در چند ماه گذشته چنان افسار گسیخت که صدای همه مردم و حتی بازاریان و کسبه را نیز درآورد. در مقابل اما برخی از مسئولان که اتفاقاً بیشتر از دیگران در آشفتگی بازار تقصیر داشته‌اند و نیز متولیان کنترل و نظارت بر قیمت‌ها، درصدد بهانه‌تراشی و پوشاندن ضعف مدیریتی خود در این زمینه برآمدند و تمام تقصیر را به گردن روند رو به رشد نرخ دلار انداختند و مدعی شدند چون هزینه‌های تولید به این دلیل بالا رفته، تولیدکنندگان ناچار به افزایش قیمت کالاهایشان شده‌اند و این امری طبیعی است!

همین اعلام موضع مسئولان همانند چراغ سبزی بود به بسیاری از تولید و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات برای گران‌فروشی، فارغ از اینکه چه تأثیری بر زندگی مردم دارد. حالا اما به نظر می‌رسد با شروع سیر نزولی نرخ ارز، این بهانه و پوشش از دست رفته است و مسئولان و متولیان کنترل بازار و قیمت‌ها اگر همچنان قصد انفعال و تسامح و تساهل دارند، باید چاره دیگری بیندیشند؛ چراکه مردم اگر همچون گذشته شاهد تأثیر نرخ ارز! در بازار ارزاق و کالا و خدمات نباشند، چرایی آن را خواهند پرسید و این بزرگواران باید پاسخ قانع‌کننده‌ای در آستین داشته باشند.

البته قابل پیش‌بینی است که برخی از مسئولان با استناد به برخی تئوری‌ها و قواعد اقتصادی، به طور مثال چسبندگی قیمت‌ها را بهانه کنند و برخی دیگر طبق روال همیشگی، از برخورد با متخلفان و گرانفروشان و تشدید نظارت بر بازار داد سخن سر بدهند.

به طور حتم و یقین آنچه مؤثرتر از وعده‌های بدون پشتوانه برخی دستگاه‌های مسئول برای ساماندهی قیمت‌ها عمل می‌کند، انصاف تولیدکنندگان، کسبه و اصناف مشهد و خراسان است که هر چند در هفته‌های گذشته تحت تأثیر التهابات بازار و نوسان نرخ ارز، جو زده و به زعم خود ناچار به افزایش قیمت اجناس و محصولاتشان شدند؛ انتظار می‌رود حالا با روند رو به سقوط ارزش دلار، هر چه سریع‌تر نسبت به اصلاح و تعدیل قیمت‌ها اقدام کنند. تنها در این صورت است که افزایش‌های پی در پی و گاه ساعتی قیمت‌ها در زمان نابسامانی نرخ ارز، توجیه پیدا می‌کند و انصاف آنان بدون خدشه باقی می‌ماند.